آغاز سُخن...
در جهان نیروهای گوناگونی وجود دارند که دائماً با هم در کُنش و واکنش هستند و با تأثیر بر یکدیگر امکان خلق پدیده‌ای شگفت‌آور بنام زندگی را فراهم ساخته‌اند. طبق «قوانین فیزیک» اندکی کم یا زیاد شدن هر کدام از این نیروها می‌تواند بر روی کل سیستم اثرگذار باشد و نسبت به کسی یا چیزی که از آن نیرو بهره می‌برد، ممکن است خوب یا بد جلوه کند. نیروی جاذبه و اصطکاک یکی از چندین نیرویی هستند که تمامی موجودات بصورت لحظه‌ای با آنها درگیر هستند. اگر مانعی پاگیر در مسیر باشد، بلافاصله با جاذبه آشنا خواهیم شد و اگر سطحی لیز و سُر نیز باشد، باز هم به ملاقات جاذبه خواهیم رفت...!!🫤 اما چون خوشبختانه (و گاهی هم بدبختانه) این نیروها با هم در ارتباط هستند و تغییر در یکی باعث تغییر در سایرین نیز می‌شود و همین ویژگی به انسان خلاق این توانایی را می‌دهد تا با ایجاد تغییراتی جزیی و حتّی گاهی نامعلوم و پنهان در گوشۀ یکی از این نیروها، بتواند تمام مسیر را امن‌تر نماید و یا از بروز آسیب‌های احتمالی پیشگیری نماید.
«گیـرایی بیشینه» همان اصطکاک است، ولی ...!!
هر سطحی هرچقدر صاف و صیقلی هم باشد، باز هم دارای پستی و بلندی یا برآمدگی‌ها و فرورفتگی‌هایی است که گاهی با میکروسکوپ و گاهی هم با چشم قابل دیدن هستند. وقتی دو سطح روی هم قرار می‌گیرند، این پستی و بلندی‌ها باهم درگیر شده و در برابرِ نیروی سُرخوردن، «نیروی گیرایی» ایجاد می‌کنند که به آن «نیروی اصطکاک» می‌گویند.
کمبود نیروی اصطکاک باعث می‌شود تا اجسام بر روی هم جابجا شوند و به اصطلاح بلغزند یا سُربخورند. نسبت به هدفی که از انجام آن کار داریم گاهی این کمبود نیرو به ما کمک و گاهی ایجاد مشکل می‌کند. برای جابجا کردن یک جعبه سنگین بر روی سرامیک یا پارکت باید کاری کنیم تا نیروی اصطکاک کم شود. مثلاً مقداری از وزن جعبه را کاهش داد یا سطح تماس را با گذاشتن چرخ، ریختن آب یا روغن تغییر داد. اما گاهی نیاز است تا میزان گیرایی بین دو سطح افزایش یابد تا بر روی لیز نخورند. مانند وقتیکه سگهای خانگی بخصوص نژادهایی با جثّۀ کوچک یا متوسط بر روی سرامیک یا پارکت حرکت می‌کنند، بُکسُوات می‌کنند یا لیز می‌خورند. اینگونه فعالیتها بر روی سطوح لغزنده معمولاً مشکلات زیادی برای مفاصل و تاندونهای حرکتی حیوان ایجاد می‌کنند. بویژه اگر از هنگام تولد دارای مشکلات و بیماریهای ژنتیکی هم باشند. { ﺑﮑﺴﻮﺍﺕ: واژۀ ﺭﻭﺳﯽ است و ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻟﻐﺰﯾﺪﻥ ﻭ ﺳُﺮﺧﻮﺭﺩﻥ است (ﺑﻪ ﺧﻂ ﺭﻭﺳﯽбуксовать ﺑﻪ ﺧﻂ ﻻﺗﯿﻦbuksovat )}
مکانیزم حرکتی در سگها اینگونه است که حیوان برای آغاز حرکت، ناخن‌های پنجه‌هایش و بخصوص پنجه‌های پایش را به سطحی که روی آن ایستاده (مثلاً زمین) فشار می‌دهد و ناخنها با فرو رفتن در پَستی و بلندی‌های آن سطح و ایجاد نیروی گیرایی کافی امکان حرکت یا شتاب را فراهم می‌کنند. اما بر روی سرامیک، موزائیک، پارکت و هر نوع سطوح صاف و سختی شبیه به آنها، امکان فرو رفتن مناسب ناخنها وجود ندارد و این نیروی گیرایی به مقدار کافی تولید نمی‌شود و به همین دلیل حیوان بر روی این سطوح سُرمی‌خورد یا اینکه بخاطر همین کمبود اصطکاک عمداً در موقع حرکت، بُکسُوات می‌کند که به تدریج و یا حتّی ناگهانی باعث بروز مشکلاتی در مفاصل و استخوانها می‌گردد. بعبارت دقیق‌تر در زمان «شروع به دویدن»، حیوان فشار زیادی بر روی ناخنها وارد می‌کند تا بتواند شتاب بگیرد و در زمانی که این فشار به بالاترین میزان خود برسد، جهش حیوان بسمت جلو اتفاق می‌افتد. حالا دقیقاً در همین لحظۀ حداکثری فشار، بخاطر عدم تولید نیروی اصطکاک کافی، ناخنها بسمت عقب سُر می‌خورند و نیروی ضربه‌ای شدیدی را به «کل نیم تنه» عقبی حیوان وارد می‌کند که به تدریج باعث بروز مشکلاتی در نواحی مفصل ران، مفصل و کشکک زانو، مچ و ستون مهره‌ها می‌گردد.
«سُرگیر ناخنی سگهای خانگی» برای جبران این کمبود گیرایی طراحی شد که با ایجاد ارتباط بین فاکتورهایی مانند وزن، نیروهای وارده، نوع سطوح تماس، دمای محیط و غیره، نیروی را تولید کند که به آن به فارسی «گیرایی بیشینه» به عربی «أقصى الاحتكاك» یا به انگلیسی«Maximum Traction» می‌گویند...!🤓
در کل می‌توان سطوحی که سگهای خانگی بر روی آنها فعالیت می‌کنند را به چهار دسته تقسیم کرد؛
- سطوح سخت و خشن؛ مانند آسفالت خیابان، کفپوش‌های سیمانی پیاده‌روها یا پارکها
- سطوح نرم و خشن؛ مانند فرش، موکت، چمن، مبلمان و رختخواب
- سطوح سخت و صاف؛ مانند سرامیک، پارکت، پله (سنگ مرمر)، روی میز یا اُپن آشپزخانه...!!🤔
- سطوح نرم و صاف؛ روکش صندلی خودرو، یک تکه پلاستیک روی زمین یا حتّی سطح آب استخر...!🫤
سطوحِ نرم، چه «صاف» باشند و چه «خشن» معمولاً مشکلی برای استخوان یا مفاصل سگها بوجود نمی‌آورند. چرا که میزان گیرایی بر روی این سطوح بسیار بالاست و امکان لیز خوردن وجود ندارد. تنها سطح باقیمانده، سطح صاف و سخت (سفت) هست که وقتی حیوان روی آن حرکت یا فعالیت می‌کند، چون نیروی اصطکاک کافی بین پنجه با سرامیک یا پارکت ایجاد نمی‌شود پس حیوان از ناخنهایش کمک می‌گیرد تا بتواند نیروی کافی را فراهم نماید. برای اینکه ناخنها نیز بتوانند به سطح چنگ بزنند لازم است تا تمام ماهیچه‌ها و تاندونهای حرکتی بطور دائم تحت نیروهای کششی یا فشاری باشند و وقتی اینکار برای روزها و به دفعات تکرار شود، حتّی برای سگهای سالم نیز آسیب‌زا می‌شود چه رسد به آنهایی که ممکن است مشکلات ژنتیکی هم داشته باشند که شوربختانه طیف وسیعی از نژادهای خانگی را شامل می‌شود!
ایجاد گیرایی بیشینه...
زمانی که «یک ابزار» نه فقط برای یک مصرف کنندۀ خاص بلکه برای «مجموعه‌ای از مصرف‌کنندگان» طراحی می‌شود، امکان اینکه تمامی آنان بدون هیچ مشکلی از ابزار استفاده کنند، تقریباً امری محال است. مثلاً هیچگاه نمی‌توان برای تمام افراد مسن، یک دست دندان مصنوعی ساخت که همگی با آن احساس راحتی نمایند. درباره سرگیر ناخنی بخاطر طیف وسیع و متنوع مصرف‌کنندگان آن یعنی سگ‌هایی با نژاد، اندازه و وزن‌های گوناگون و همچنین با ناخن‌هایی که حتی روی یک پنجه هم دارای یک سایز و اندازه نیستند، این مشکل صد چندان چالش برانگیزتر می‌کند.
در نهایت تیم مهندسی «شرکت ازنو ابزار» توانست با تعیین گروه هدفی از سگهای خانگی که بیشترین شانس اینگونه آسیب‌پذیری را دارند، یعنی نژادهایی با اندازه‌های مینیاتوری، کوچک و متوسط، سُرگیر ناخنی را در فرم و شکلی منعطف طراحی نماید تا بتوان از آن در گسترۀ بیشتری از سگهای خانگی استفاده کرد و در نتیجه درد و رنج تعداد بیشتری از این عروسک‌های پشمالو را کاهش داد.
بعبارت دیگر تا جایی که اصول پایۀ مهندسی، ویژگیهای مواد (متریال)، اهداف و بودجه پروژه اجازه می‌داد، سرگیر برای طیف گسترده‌ای از نژادهای کوچک و متوسط طراحی شد تا سرپرست، دامپزشک یا آرایشگر سگهای خانگی (بطور کلی کاربر و همراه کاربر) بدون هیچ مشکلی فقط بسته‌بندی را باز و بدون نیاز به تنظیم دقیق و استفاده از چسب برای ثابت ماندن، آنرا روی ناخن‌های حیوان در کوتاهترین زمان نصب و استفاده نماید و هر وقت هم که مایل بود براحتی سُرگیر را از روی ناخنها جدا کنند و در صورت نیاز بارها و بارها آنرا تکرار نمایند.
با این وجود همچنان نژادهایی هستند که خارج از گروه هدف قرار می‌گیرند، یا سگ‌هایی هستند که بخاطر شکل و بافت ناخن‌هایشان از گروه معمولی خارج می‌شوند. در این مواقع کاربر می‌تواند با ایجاد تغییراتی ساده، سرگیر را برای استفادۀ آن حیوان بخصوص اندازه، مناسب و به اصطلاح شخصی سازی کند.
«سُرگیر ناخنی سگهای خانگی» به دو حالت قابل کاربرد است؛
- حالت اول، برای بیشتر نژادهای سایز کوچک تا متوسط سُرگیر بطور مستقیم قابل استفاده است، یعنی نصب آن به هیچ تغییری نیاز ندارد. در این حالت کاربر بلافاصله بعد از باز کردن بسته‌بندی می‌تواند آنرا روی ناخن حیوان نصب کند.
- حالت دوم، در برخی از سگها بخاطر قطر ناخن، کوتاهی یا بلندی ناخن ممکن است نیاز به تغییرات جزئی در سرگیر باشد تا بیشترین بهره‌وری و گیرایی با سطح را داشته باشد. نوع و چگونگی تغییرات می‌تواند بسته به نیاز حیوان و خلاقیت کاربر متفاوت باشد.
مثلاً اگر ناخن‌های حیوان کمی کلفت‌تر از معمول باشد، کاربر می‌تواند با یک تیغ ریز و تیز...!🙃 شکاف داخل سرگیر را کمی بیشتر نماید تا ناخن حیوان با فشار مناسب در آن فرو رفته و از درآمدن یا جابجا شدن سرگیر جلوگیری شود.
چنانچه رگ بین ناخنی (Kwik/Quick) بلند باشد و امکان کوتاه کردن ناخنها به اندازۀ مناسب نباشد، در این صورت ممکن است که سرگیر بخاطر بلندی طول ناخن و در حین فعالیت حیوان به تدریج به سمت داخل ناخن جابجا می‌شود و به درستی در مکان مناسب و در محل تماس ناخن با سطح قرار نگیرد و بمیزان کافی نیروی گیرایی را فراهم ننماید، در اینگونه مواقع می‌توانیم تا زمانی که این رگ به تدریج عقب‌نشینی نماید و امکان کوتاه کردن ناخن مهیا شود، از بیش از یک عدد سُرگیر بر روی هر ناخن استفاده کنیم (مثلاً یکی و نصفی...!!).
و چنانچه عروسک پشمالوی شما، توله یا آنقدر ریز جُثّه است که قرار گرفتن هر چهار سُرگیر روی یکی از پنجه‌ها مانع از حرکت آزادانه انگشتانش می‌شود، بهتر است تا سرگیرها را «یک در میان» روی ناخنهایش نصب کنید تا فضای کافی برای حرکت انگشتان فراهم باشد. در این حالت سرگیرها به اندازۀ کافی برای جُثّۀ کوچک حیوان نیروی گیرایی فراهم می‌کنند تا مانع از لیز خوردن او شوند.
گاهی شدت و یا زبری سطحی که حیوان روی آن فعالیت می‌کند به قدریست که باعث چرخش سُرگیر در جای خودش می‌شود. هرچند این چرخش اشکال خاصی در عملکرد سُرگیر ایجاد نمی‌کند ولی برای راحتی حیوان و افزایش بهره‌وری سرگیر بهتر است تا گهگاهی آنها را بررسی کرده و در صورت لزوم آنرا دوباره در محل مناسب قرار دهیم. اما توجه کنید که «هرگز» سرگیر را روی ناخن حیوان نچرخانید. اینکار باعث ایجاد «درد شدیدی» در پایه ناخن می‌گردد. برای اینکار باید سرگیر را از روی ناخن خارج کرد و سپس دوباره و در جهت درست آنرا نصب کرد.
اینکه برای شخصی‌سازی و بهبود گیرایی سرگیر چه کارهایی انجام می‌دهید، بستگی به ابتکار و خلاقیت شما دارد. از بریدن یا اضافه کردن تا استفاده یک در میان، گزینه‌هایی است که برای راحتی و ایمنی حیوان می‌توان انتخاب کرد. فقط فراموش نکنید که سیلیکون با هیچ ماده‌ای واکنش نمی‌دهد و این یعنی که نمی‌توانید آنرا به یکدیگر و یا روی ناخن حیوان بچسبانید.
در پایان سُخن، یک نکته...
انسان با قدرت دانش و آگاهی توانسته بر نیروهای طبیعت افسار بزند و آنها را در خدمت خود درآورد. توانسته تا چندین تُن آهن را نه تنها به پرواز درآورد بلکه کاری کند تا چندین تُنِ دیگر هم در درونش حمل کند. با این حال همیشه و هر لحظه باید مواظب باشد تا این نیروها افسار پاره نکنند. باید مراقب قدرتی که مهار کرده باشد و رفتار آنان را پیش‌بینی کند و شرایطی مهیا کند که تا جای ممکن از وقوع آنها جلوگیری یا پیشگیری کند.
بعنوان مثال معمولاً وقتی که قصد خرید وسیله‌ای گران قیمت مثل گوشی موبایل یا اتومبیل را داریم، پیش از اینکه تصمیم نهایی را بگیریم و به فروشگاه برویم، تا جای امکان دربارۀ توانایی و نقاط ضعف آن کنکاش و پرس‌و‌جو می‌کنیم. بارها تغییر عقیده می‌دهیم تا اینکه سرانجام به آن تصمیم آخر می‌رسیم. گاهی نیز بخاطر آنچه دوست داریم از چند کمبود چشم‌پوشی کنیم. ولی زمانیکه پول آنرا پرداخت کردیم و مالک آن شدیم، کاملاً مواظب نقاط ضعف آن هستیم تا مثلاً خیس نشود یا کارکرد روغن موتور از محدودۀ مجاز بیشتر نشود.
ولی شوربختانه بیشتر افراد وقتیکه سگی را به سرپرستی می‌گیرند، صرفاً به اندازه، رنگ و ترکیب چهرۀ حیوان توجه می‌کنند و هرچند بنا بر گفته‌ای؛ «این سگها هستند که صاحبانشان را انتخاب می‌کنند، ولی از روی بزرگواری اجازه می‌دهند تا صاحبان فکر کنند که آنها انتخاب کرده‌اند...!!»😏 ولی جدای از اینکه چه کسی دیگری را انتخاب کرده باشد، این مسئولیت بر عهدۀ سرپرستان است تا با افزایش آگاهی خود و «انجام یا عدم انجام» برخی کارها یا عادتها از سلامتی حیوان خود مطمئن شوند. عدم اطلاع داشتن از خطرات پیش رو، باعث عدم اتفاق آنها نمی‌شود. بعبارت دیگر اگر از وجود دره‌ای که در میان مسیر است آگاه نباشید، باعث نمی‌شود تا درون آن پرتاب نشوید!
پس چنانچه سرپرست نژاد سگی هستید که مستعد ابتلای به بیماریهای مفاصل و استخوان است و یا کفپوش مکانی که حیوان در آن حرکت می‌کند از سرامیک یا پارکت و دارای اصطکاک کمی است، باید آنچه را نیاز است انجام دهید «تا از مشکلات قابل پیش‌بینی، پیشگیری کنید».
«سُرگیر ناخنی سگهای خانگی» هم از «درد» عمل جراحی برای او هم از «هزینۀ» عمل جراحی برای شما پیشگیری می‌کند.
دیدگاه خود را بنویسید